Łączenie pracy z macierzyństwem przez cały czas stanowi wyzwanie dla wielu kobiet. Jak wynika z danych GUS, w IV kwartale 2024 roku aż 11,7 proc. kobiet pozostawało biernych zawodowo ze względu na obowiązki rodzinne. W przypadku mężczyzn odsetek ten wyniósł jedynie 1,3 proc. Zdaniem ekspertów Michael Page kluczem do zmiany sytuacji może być lepsze przygotowanie pracodawców do powrotu matek po urlopach macierzyńskich.
Zwiększanie udziału matek w rynku pracy staje się coraz ważniejsze w świetle zmian demograficznych. Badanie „State of Motherhood in Europe 2024”[2], przeprowadzone w 11 krajach, w tym w Polsce, pokazuje, iż prawie 27 proc. kobiet postrzega macierzyństwo jako czynnik, który niekorzystnie wpłynął na ich karierę. Co więcej, po narodzinach pierwszego dziecka odsetek kobiet pracujących na pełen etat spada z 74 proc. do 49 proc., a 15 proc. całkowicie rezygnuje z aktywności zawodowej.
Niełatwy powrót na etat
Wracającym do pracy matkom towarzyszy wiele obaw. Wśród kobiet biorących udział w badaniu „State of Motherhood in Europe 2024”, aż 30 proc. uważa, iż ich możliwości uczenia się lub postępy zostały ograniczone. Co czwarta pytana czuła się niedoceniana w porównaniu z kolegami o takich samych kompetencjach. Równie często odnosiły wrażenie, iż nie są już częścią zespołu oraz czuły większą potrzebę osiągnięć w swojej firmie. Matki napotykały także trudności na etapie rekrutacji, podczas którego aż 16 proc. z nich wskazało na bycie dyskryminowaną z powodu macierzyństwa.
– Matki wracające do pracy często wykazują wysoki poziom motywacji i zaangażowania, a jednocześnie cenią stabilność zatrudnienia, co przekłada się na wzrost efektywności, większą lojalność wobec pracodawcy i mniejszą rotację kadry. Macierzyństwo rozwija także szereg kompetencji miękkich: umiejętność zarządzania czasem, wielozadaniowość czy empatię i odporność na stres. Kobiety wracające po narodzinach dziecka wnoszą też do zespołu nową perspektywę, przyczyniając się do zwiększenia różnorodności i kreatywności w miejscu pracy. Co ważne, powrót matki po urlopie pozwala zachować cenne know-how – znajomość firmy, klientów oraz procedur. Proces ponownego wdrożenia takiej osoby jest zwykle szybszy i mniej kosztowny niż rekrutacja i szkolenie nowego pracownika. Matki są także bardzo dobrze zorganizowane oraz dążą do zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Dzięki temu często osiągają bardzo dobre wyniki w krótszym czasie. Pracodawca przyjazny rodzinie jest też lepiej postrzegany na rynku i skuteczniej przyciąga talenty, zwłaszcza wśród kandydatów ceniących wartości społeczne – wyjaśnia Monika Wojciechowska, senior executive manager w Michael Page.
Efektywny powrót z macierzyńskiego
Efektywny powrót matek do pracy wciąż bywa wyzwaniem dla wielu firm. Jednocześnie dobrze przeprowadzony przez pracodawcę pozwala utrzymać kompetencje i zaangażowanie. Tym samym przynosząc korzyść całemu zespołowi. Popularnym rozwiązaniem wśród kobiet powracających z urlopu macierzyńskiego jest możliwość elastycznego dopasowania godzin pracy – korzysta z niej aż 46 proc. kobiet[4]. Matki chętnie wybierają również stopniowy powrót do swoich obowiązków zawodowych (35 proc.) oraz pracę zdalną (27 proc.).
– Ważnym wsparciem niewątpliwie jest program „Aktywny Rodzic”, który wszedł w życie w październiku 2024 roku. Dzięki niemu rodzice mogą skorzystać z finansowania opieki nad dzieckiem, np. żłobka, niani czy pomocy rodziny bez dużego uszczerbku na budżecie domowym. To czego powracające z urlopów macierzyńskich matki potrzebują od pracodawcy to przede wszystkim zaufanie i elastyczność. W Michael Page wspieramy zarówno matki jak i ojców oferując dodatkowe dni urlopowe, poza tymi wynikającymi z kodeksu pracy, elastyczne godziny, pracę zdalną czy też szereg benefitów, które można wykorzystać w zależności od potrzeb. Warto jednak pamiętać, iż poza samym powrotem do organizacji, jeszcze ważniejszym elementem jest kontakt przełożonego w trakcie trwania urlopu. Pokazuje to, iż jej kompetencje są wartościowe dla firmy i zespołu – tłumaczy Monika Wojciechowska.
1.Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo (wyniki wstępne BAEL) – 4 kwartał 2024 r., GUS, 25.02.2025, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/pracujacy-bezrobotni-i-bierni-zawodowo-wyniki-wstepne-bael-4-kwartal-2024-r-,12,63.html, dostęp 20.05.2025.
2. State of Motherhood in Europe 2024, Make Mothers Matter, 18.03.2025, https://makemothersmatter.org/wp-content/uploads/2025/03/MMM-State-of-Motherhood-in-Europe-2024.pdf, dostęp 20.05.2025.