Opieka na dziecko. Tyle wolnego przysługuje pracownikowi-rodzicowi

Rodzice, którzy łączą pracę zawodową z wychowywaniem dzieci, mają w ciągu roku prawo do dodatkowych dni wolnych. To tzw. opieka na dziecko, czyli krótkie zwolnienie z pracy przysługujące rodzicom dzieci, które nie ukończyły 14 lat.
Zgodnie z art. 188 Kodeksu Pracy, każdemu pracownikowi, który wychowuje co najmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat, przysługuje dwa dni lub 16 godzin płatnego zwolnienia od pracy w danym roku kalendarzowym. Z prawa tego mogą skorzystać zarówno matki, jak i ojcowie - decydują między sobą, które z nich wykorzysta dni opieki.


REKLAMA


Zobacz wideo Jak Sylwia Przybysz łączy pracę z macierzyństwem?


Rodzic sam wybiera, w jaki sposób chce rozliczać opiekę - w godzinach lub w dniach. Wybór ten należy wskazać we wniosku składanym po raz pierwszy w danym roku. Warto jednak pamiętać, iż po złożeniu pierwszego wniosku nie można już zmienić decyzji. jeżeli pracownik zadeklaruje rozliczanie w dniach, nie będzie mógł później wnioskować o godziny i odwrotnie.


Jak złożyć wniosek o opiekę na dziecko?
Aby skorzystać z tego prawa, należy złożyć pracodawcy wniosek o udzielenie dni wolnych na opiekę nad dzieckiem. Można to zrobić pisemnie lub elektronicznie np. poprzez system kadrowy firmy. Wniosek powinien zawierać podstawowe dane pracownika, imię i wiek dziecka oraz wskazanie, w jaki sposób ma być udzielone zwolnienie (w dniach lub godzinach).
Pracodawca co do zasady powinien uwzględnić wniosek, ma prawo odmówić tylko w wyjątkowych sytuacjach, gdy istnieją uzasadnione potrzeby organizacyjne. W praktyce rodzice rzadko spotykają się z odmową.


Opieka nad zdrowym i chorym dzieckiem - różne zasady
Warto rozróżnić dwie sytuacje:


opieka nad zdrowym dzieckiem - to właśnie te dwa dni lub 16 godzin płatnego zwolnienia, o których mówi art. 188 Kodeksu pracy;
opieka nad chorym dzieckiem - w tym przypadku rodzic może otrzymać zasiłek opiekuńczy na podstawie zwolnienia lekarskiego, które wystawia lekarz.


Co istotne, przy opiece nad zdrowym dzieckiem nie trzeba podawać powodu nieobecności. Wystarczy sam wniosek, a pracodawca nie ma prawa wymagać dodatkowych wyjaśnień.
Wymiar zwolnienia a wymiar etatu
Z opieki na dziecko mogą korzystać wszyscy pracownicy bez względu na staż pracy, rodzaj umowy czy wymiar etatu. W przypadku zatrudnienia na część etatu liczba godzin wolnych jest proporcjonalnie zmniejszana, ale niepełne godziny zaokrągla się w górę do pełnej. Od kwietnia 2023 roku przepisy doprecyzowano - z opieki godzinowej mogą korzystać również pracownicy, których dobowy wymiar czasu pracy jest krótszy niż 8 godzin, np. osoby z orzeczoną niepełnosprawnością lub zatrudnione w placówkach medycznych.
Kiedy dni opieki przepadają?
Prawo do dni opieki obowiązuje w danym roku kalendarzowym. jeżeli rodzic nie wykorzysta ich do końca roku, niewykorzystane dni nie przechodzą na kolejny rok i nie można za nie otrzymać ekwiwalentu pieniężnego. Warto też wiedzieć, iż limit dwóch dni lub 16 godzin nie zależy od liczby dzieci - niezależnie od tego, czy rodzic wychowuje jedno dziecko, czy troje, przysługuje mu taki sam wymiar wolnego. Zwolnienie przysługuje do momentu ukończenia przez dziecko 14 lat. Po tym czasie pracownik traci prawo do tego rodzaju dni wolnych. Nie mogą z niego korzystać również osoby, które zostały pozbawione władzy rodzicielskiej.
Masz historię, którą chcesz się z nami podzielić? Napisz na adres: [email protected]