6 godzin temu
W życiu pewne są tylko śmierć i podatki, a branża pogrzebowa łączy oba te aspekty.
Pogrzeby w Polsce są droższe niż w Niemczech, Wielkiej Brytanii, a choćby w USA, proporcjonalnie do zarobków. Mediana zarobków w Polsce pozwala na pokrycie około 50 proc. kosztów pochówku. Mimo braku dedykowanego zasiłku pogrzebowego przeciętny Amerykanin może pokryć 53 proc. wydatków z jednej pensji, a przeciętny Niemiec aż 89 proc.
Koszt pogrzebu w Polsce to wydatek rzędu 13 tysięcy złotych w małym mieście oraz 16,5 tysiąca w dużym. Wynika to z braku legalnych alternatyw, takich jak rozsypywanie prochów czy trzymanie urny w domu, które zmuszają konsumentów do wykupu miejsca w nekropoli. Takie rozwiązania są legalne w wielu krajach zachodnich.
Polskie przepisy pogrzebowe są jednymi z najbardziej restrykcyjnych w Europie. Formalności pośmiertne w kraju mogą być dopinane internetowo, jednakże prawdziwy problem pojawia się w przypadku zgonu za granicą. Pochówek szczątków lub prochów osoby zmarłej możliwy jest wyłącznie na cmentarzu, a zakładanie nowych nekropoli jest wysoce utrudnione i nieopłacalne.
W Polsce dominują cmentarze katolickie (66 proc.) oraz komunalne (23 proc.). Są to dane szacunkowe, jakość legislacji w branży pogrzebowej jest fatalna. Brak jest jednolitych i prostych przepisów. Nie istnieje żaden oficjalny rejestr firm pogrzebowych, nie jest prowadzona ewidencja cmentarzy ani choćby nie funkcjonuje jedna definicja nekropoli.
Osoby pokrywające koszty pogrzebu mogą liczyć na zasiłek w kwocie 4000 PLN. W planach jest waloryzacja tej kwoty do poziomu 7000 PLN od stycznia 2026 roku. Jednak po tej zmianie nie pokryje on choćby połowy kosztów. Subsydia państwowe często prowadzą do wzrostu cen, ponieważ firmy zwiększają opłaty. Oznacza to, iż będzie drożej.
Likwidacja podatku spadkowego oraz reforma zasiłku. Państwo Polskie przeznacza wielokrotnie więcej na realizację zapomogi pogrzebowej, niż zarabia na przejęciu części majątku zmarłego. W 2022 roku, według ostrożnych szacunków, dochody z podatku spadkowego wyniosły 540 mln PLN, zaś zasiłek pochłonął 896 mln PLN. Dodatkowo jego wysokość pozwala w tej chwili na pokrycie około 23 proc. kosztów pochówku, co nie urządza najuboższych.
Warsaw Enterprise Institute zaleca:
- Powołanie instytucji koronera – odciążenie lekarzy rodzinnych, usprawnienie biurokracji, efektywniejsza kooperacja z policją.
- Liberalizację prawa – umożliwienie rozsypywania prochów, trzymanie urn w godnym miejscu w domu, rozpowszechnienie ekologicznych pochówków.
- Reformę zasiłku pogrzebowego – ograniczenie go do kompleksowego wsparcia najuboższych oraz nieubezpieczonych, z korzyścią dla budżetu państwa.
- Likwidację podatku od spadków – rekompensata dla obywateli na rzecz utraconego zasiłku.
